Mogłoby się wydawać, że leki są nieodłącznym elementem dzieciństwa. I jest to prawda, gdyż lęki dziecięce to norma rozwojowa. Dzieci boją się czarownicy, wilka z bajki, ciemności i wielu innych rzeczy.

Lęki u dzieci w wieku przedszkolnym

- lęk przed separacją

- przed obcymi ludźmi

- przed ciemnością

- przed kąpielą

- lęki słuchowe ( np. głośne samochody)

- przed dzikimi zwierzętami

- lęk przed złymi postaciami z bajek

- przed wizytą u lekarza

Aby pomóc dziecku przezwyciężyć lęk należy:

• Nie śmiać się z dziecięcego lęku. Przyznać mu prawo do odczuwania strachu. Powiedzieć, że każdy czasem się boi i jest to całkiem normalne.
• Spróbować poznać przyczynę lęku - obserwować, w jakich sytuacjach występuje, być cierpliwym i taktownym.
• Rozmawiać z dzieckiem o jego lęku tylko tyle, ile ono potrzebuje.
• Nie stosować tzw. terapii szokowej, polegającej na bezpośrednim kontakcie z lękotwórczym czynnikiem, kiedy dziecko nie jest na to gotowe.
• Kontrolować to, co dziecko ogląda w telewizji. Należy wyeliminować bajki, programy, które mogą być przyczyną lęku.
• Nie jest też wskazana nadmierna koncentracja rodziców na lęku dziecka i ciągłe upewnianie się, czy aby dziecko się nie boi.
• Leku nie przezwyciężą też rady typu „tylko się nie bój” kierowane do dziecka, gdyż wzmagają koncentrację dziecka na lęku, a tym samym jego przeżywanie.

Jak radzić sobie z lękami?

Czasami do naszych domów wprowadzają się zrodzone w dziecięcej wyobraźni potwory, duchy, groźne zwierzęta, złe postacie z bajek  Oto kilka sposobów radzenia sobie z nimi:

Strategia „walki i wygnania”

Staramy się za wszelką cenę pozbyć potworów z domu. W tym celu: stosujemy obrzędy i rytuały (tańce, okadzania, zapraszamy do mieszkania Obrońcę - rzeźbę, pluszaka, maskę itp. symbolizującą dobro, odwagę i siłę); stosujemy magiczną broń (np. do spryskiwacza opatrzonego etykietą przedstawiającą przekreślonego potwora nalewamy „magiczną miksturę” - wodę, może być z olejkiem zapachowym; spryskujemy potwora a on znika; dziecko ma zawsze dostęp do spryskiwacza).

Strategia „oswajania”

Próbujemy nawiązać przyjaźń z potworami. Mówimy dziecku, że potwory nie jedzą maluchów, za to przepadają za rodzynkami (lub cukierkami, kamykami itp.), wystarczy je poczęstować, by stały się naszymi przyjaciółmi a nawet obrońcami (dziecko nosi smakołyki dla potwora w kieszeni lub trzyma w miseczce w swoim pokoju).

Narysowanie obiektu budzącego strach

Przynosi dobre efekty w przypadku, gdy lęk dziecka ma przyczynę mniej konkretną. Dziecko rysując ma szansę odreagować napięcie, a poza tym rysunek może być punktem wyjścia do rozmowy na temat tego problemu.

Być może te sposoby nie spowodują zupełnego zniknięcia potworów, ale mogą zmniejszyć poziom lęku u dziecka, a to jest przecież najważniejsze.

                                                                                   ............................................................................................................................................  

W kontakcie z dzieckiem przeżywającym lęk dobrze jest uzbroić się w cierpliwość i empatię

.....................................................................................................................................................

Większość typowych dla danego okresu rozwojowego lęków z czasem mija,  często są zastępowane przez inne, które bardziej lub mniej towarzyszą nam przez całe życie.

Niektórych lęków nie należy jednak lekceważyć.

Co powinno zaniepokoić rodzica?

- Zaburzenia snu - kłopoty z zasypianiem, bezsenność.

- Nocne koszmary - dziecko przeżywa we śnie to, co mu się na jawie nie udało, czego się obawia.

- Moczenie nocne.

- Zmiana zachowania dziecka : staje się agresywne, pobudzone lub za bardzo spokojne, osowiałe.

- Zaburzenie  codziennego funkcjonowania dziecka (na przykład dziecko boi się pójść samo do toalety).

- Towarzyszą mu nasilone objawy somatyczne (przyspieszone bicie serca, pocenie się, drżenie, przyspieszony oddech, itp.).

Jeżeli rodzice widzą, że dziecko odczuwa silny lęk, który dezorganizuje jego codzienne funkcjonowanie oraz funkcjonowanie całej rodziny lub potrzebują porady w tym obszarze, warto skonsultować się ze specjalistą, który rozwieje wątpliwości, postara się wspólnie z rodzicami ustalić przyczynę napięcia, niepokoju i lęku dziecka oraz zaproponuje skuteczne metody udzielania mu wsparcia.

Opracowała: mgr Dorota Podlaska - nauczyciel dyplomowany

Wykorzystane materiały:

 „Lęk separacyjny u dzieci” Witas M.

„Jak traktować dziecięce lęki?” Barbara Arska-Karyłowska

„Lęki dziecięce” Anna Dmitruk [W]: DzieciRosną.pl

„Dziecięce lęki” Katarzyna Maciejewska

„Lęk u dziecka” T. Bochwic.